पाकिस्तानको सूचना प्रविधि तथा दुरसञ्चार राज्यमन्त्री शाजा फातिमाले आइतबार सरकारले इन्टरनेट सेवाहरु अवरुद्ध वा ढिलो गरेको दाबीलाई खण्डन गरिन र भनिन कि मानिसहरुले अत्यधिक भर्चुअल प्राइभेट नेटवर्क (VPN) को प्रयोग गर्दा यो सुस्तता भएको हो,पाकिस्तानमा आधारित दैनिक एक्सप्रेस ट्रिब्युनले रिपोर्ट गरेको छ ।

पत्रकार सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै शाजा फातिमाले इन्टरनेटको समस्या रोक्नका लागि पहल भइरहेको बताउँदै ब्यापक इन्टरनेट अवरुद्धका कारण सर्वसाधारणले भोग्नु परेको समस्यालाई स्वीकार गरिन ।

उनले भनिन कि VPN प्रयोगमा स्पाइकले इन्टरनेट सेवाहरुमा ठुलो भार ल्यायो, जसले गर्दा यो सुस्त भयो, एक्सप्रेस ट्रिब्युनले रिपोर्ट गर्यो ।

यस अघि लाहोर उच्च अदालतले शनिबार संघीय सरकार र पाकिस्तान टेलिकम्युनिकेसन अथोरिटी (एत्ब्) लाई पाकिस्तानमा लाखौ मानिसहरुलाई असर गर्ने हालैको इन्टरनेट अवरोधहरुको बारेमा आफ्नो प्रतिक्रिया पेश गर्न निर्देशन दिएको थियो ।

राष्ट्रव्यापी इन्टरनेट “बटडाउन” को बिरुद्ध नोमान सरवरले दायर गरेको याचिकाको सुनुवाई गर्दा न्यायाधीश शकिल अहमदले गत शनिबार सुरक्षित फैसला सुनाए । उनले सबै पक्षलाई आ–आफ्ना प्रतिनिधिलाई भदौ २१ गते अदालतमा उपस्थिति भई जवाफ पेश गर्न निर्देशन दिए ।

संघीय सरकारले सामाजिक सञ्जाल नियमन गर्ने उद्देश्यले इन्टरनेट फायरवालाको कथित परीक्षणको कारण यो मुद्दालाई श्रेय दिएको छ । यो फायरवाला, फिल्टरहरुसँग सुसज्जित, एक फराकिलो दर्शकहरु सम्म पुग्न अनावश्यक सामग्री रोक्नको लागि लक्षित छ ।

पाकिस्तानमा इन्टरनेटको गति उल्लेखनीय रुपमा सुस्त भएको छ, जसले छिटो र भरपर्दो कनेक्टिभिटिमा भर परेका व्यवसायहरु र व्यक्तिहरुका लागि चिन्ता बढाएको छ ।

यो सुस्तता कथित रुपमा इन्टरनेट ट्राफिकको बढ्दो सरकारी अनुगमनसँग जाडिएको छ, सुरक्षा र निगरानी बढाउने उद्देश्यले डन रिपोर्ट गरियो ।

धेरै व्यवसायहरुले थप इन्टरनेट सेवाहरु भएका देशहरुमा स्थानान्तरण गर्ने विचार गरिरहेका छन, जसले डिजिटल उद्यमशीलता हब र आर्थिक स्थिरताको रुपमा पाकिस्तानको प्रतिष्ठालाई धम्की दिन्छ । अहिलेको अवस्थाले देशको विश्वव्यापी प्रतिस्पर्धा गने क्षमतामा आँच पु¥याइरहेको उद्योगका नेताहरुले चेतावनी दिएका छन ।

पाकिस्तानको वायरलेस र इन्टरनेटको सेवा प्रदायक संघ (ध्क्ष्क्एब्ए) ले एक विज्ञप्ति जारी गरी सुरक्षा र निगरानी बढाउन सरकारको कदमले देशको डिजिटल अर्थतन्त्रमा अनजानमा गम्भीर क्षति पु¥या एको उल्लेख गरेको छ ।

“विगत केही हप्ताहरुमा इन्टरनेटको गति ३० देखि ४० प्रतिशतले घटेको छ, जसले छिटो, भरपर्दो कनेक्टिभिटीमा धेरै निर्भर हुने व्यवसायहरु र व्यक्तिहरुका लागि अराजक स्थिति सिर्जना गरेको छ । “संघले नोट गर्यो कि प्रभावहरु विशेष गरी कल सेन्टरहरु, ई वाणिज्य व्यवसायीहरु, टाढाका कामदारहरु, र इलेक्ट्रोनिक–सम्बन्धि व्यवसायहरु चलाउने व्यक्तिहरुको लागि गम्भीर छन ।

“पाकिस्तानको बढ्दो डिजिटल अर्थतन्त्रको मेरुदण्ड बन्ने यी क्षेत्रहरु अब सञ्चालनलाई कायम राख्न संघर्ष गरिरहेका छन, र सुस्तताले उनीहरुको अस्तित्वलाई खतरामा पारेको छ,” विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।

यसले यो पनि उल्लेख गरेको छ कि स्थिति यति नाजुक बनेको छ कि धेरै व्यवसायहरुले अझ स्थिर इन्टरनेट सेवाहरुको साथ अन्य देशहरुमा आफ्ना सञ्चालनहरु सार्ने विचार गरिरहेका छन, डन न्युजले रिपोर्ट गरेको छ ।

WISPAP अध्यक्ष शहजाद अर्शदले निराशा व्यक्त गर्दै भने “हाम्रा ग्राहकहरुका लागि यो एकदमै निरुत्साहित अवस्था हो । धेरैले साना ISP हरु छोड्दैछन किनभने उनीहरुले खतरा सेवाको गुणस्तर कायम राख्न सक्दैनन् । यदि यो जारी रहो भने, हामी पाकिस्तानबाट व्यापारहरुको ठुलो संख्यामा पलायन देखेछौं ।”

उच्च निगरानी र VPNs प्रयोग गर्न पछिको असक्षमताले समस्यालाई बढाइरहेको छ , विशेष गरी अन्तर्राष्ट्रिय व्यवसायहरु र फ्रीलान्सरहरुको लागि जसलाई आफ्नो कामको लागि सुरक्षित र निरन्तर इन्टरनेट पहुँच चाहिन्छ ।

यसैबिच पाकिस्तानी दुरसञ्चार प्राधिकरण (पीटीए)ले प्रयोगकर्ताको अनुमानको बावजुद सरकारले स्थापना गरेको फायरवाला अवरोधका लागि जिम्मेवार छ चनी अस्वीकार गरेको छ । यद्यपि पाकिस्तानको डिजिटल परिद्दश्यको भविष्य अनिश्चित छ, दुबै व्यवसाय र उपभोक्ताहरु मन्दीको कारण पीडित छन ।