चिनियाँ अधिकारीहरुले दशकौं अघिका कम्पनीहरु र व्यक्तिहरुबाट भुक्तान नगरिएका करहर पछयाइरहेका छन, किनकि सरकारले ठुलो बजेट अभावहरु प्लग गर्न बढ्दो ऋण संकटलाई सम्बोधन गर्न चालेको छ ।

एक दर्जनभन्दा बढी सूचीबद्ध चिनियाँ कम्पनीहरुले भन्नुभयो कि उनीहरुलाई स्थानीय वित्तिय सुधार गर्न नवीकरण प्रयासमा लाखौं डलर फिर्ता करमा थप्पड लगाइएको छ जुन सम्पत्ति बजारमा आएको मन्दीले ध्वस्त पारेको छ जसले राजश्वको मुख्य स्रोत जग्गा लीजको बिक्रीलाई असर गरेको छ ।

कम्युनिष्ट पार्टीका शीर्ष अधिकारीहरुको भर्खरको योजना बैठक पछि जारी गरिएका नीतिहरुले स्थानीय कर स्रोतहरु विस्तार गर्न आह्वान गरेको छ र स्थानीयहरुले “कर व्यवस्थापन अधिकार विस्तार गर्न र ऋण व्यवस्थापन सुधार गर्न भनेको छ ।”

स्थानीय सरकारको ऋण ११ ट्रिलियन डलर सम्मको अनुमान गरिएको छ , जसमा स्थानीय सरकारी वित्तिय संस्थाहरुले “ब्यालेन्स पाना बाहिर” वा आधिकारीक अनुमानहरुमा समावेश नगरेका संस्थाहरुबाट के ऋण छ ।

पार्टीले उल्लेखित ३०० भन्दा बढी सुधारमा स्थानीय ऋणको राम्रो निगरानी र व्यवस्थापन गर्ने वाचा समावेश गरेको छः जुन चीनको वित्तीय प्रणालीमा सबैभन्दा ठुलो जोखिम हो ।

त्यो भन्नु भन्दा सजिलो हुनेछ, र विज्ञहरु प्रश्न गर्छन् कि पार्टीले कर प्रणाली सुधार गर्न र सरकारी राजश्वको राम्रो सन्तुलन नियन्त्रण गर्ने आफ्नो प्रतिबद्धतालाई कत्तिको राम्ररी पालना गर्नेछ ।

“उनीहरु अवस्थित स्थानीय ऋण समस्याहरुसँग जुधिरहेका छैनन, न त वित्तीय क्षमतामा अवरोधहरु,” रोडियम समूहका लोगान राइटरले भने, एक स्वतन्त्र अनुसन्धान फर्म। “केन्द्रीय र स्थानीय राजश्व बाँडफाँड र खर्च जिम्मेवारी परिवर्तन उल्लेखनीय छ तर तिनीहरुले यो पहिलो वाचा गरेका छन ।”

लामो समयदेखि तिर्नुपर्ने कर उठाउने कोसिसले समस्याको तीब्रता देखाउँछ । चिनियाँ खाना र पेय पदार्थ समूह VV फुड एण्ड बेभेरेजले जुनमा रिपोर्ट गरेको थियो कि ३० वर्ष पहिलेको करको लागि ८५ मिलियन युआन($ १२ मिलियन) बिल तिरेको थियो ।

पश्चिमी चीनमा रहेको जाङ्गे माइनिङले २० वर्ष पहिलेको करको लागि कुल ६६८ मिलियन RMB ($९२ मिलियन)को दुई बिल प्राप्त गरेको बताएको छ । तलब, सामाजिक सेवा र सडक र विद्यायल जस्ता पूर्वाधारमा गरिने लगानीजस्ता खर्चको ८० % तिर्ने स्थानीय सरकारहरुलाई सीमित रकम छुट्याएर केन्द्र सरकारले अधिकांश कर राजश्व नियन्त्रण गर्ने भएकाले स्थानीय सरकारहरु लामो समयदेखि नगदको लागि निचोडमा परेका छन ।

महामारीको समयमा अर्थव्यवस्था सुस्त भएको र लागतहरु“शुन्य–COVID” नीतिहरुबाट जम्मा भएकाले दबाबहरु निर्माण भइरहेको छ । अर्थशास्त्रीहरुले लामो समयदेखि यो अवस्था दिगो नहुने चेतावनी दिएका छन, चीनले लामो समयसम्म बजेट सन्तुलनमा राख्न कर संङ्कलन बढाउनु पर्छ । बेइजिङ, जुलाई ३० २०२४ मा एक किनमेल जिल्लामा ड्रयागनको चित्रण नजिकै एक सुरक्षा व्यक्ति वर्षामा उभिरहेका छन ।

नेता सी जिनपिङको नेतृत्वमा सरकारले व्यक्तिगत आय, कर्पोरेट आय, र मूल्य अभिवृद्धि करहरु करी समर्थन आर्थिक वृद्धि र लगानीलाई प्रोत्साहन गर्न कटौती गरेको छ । प्रायः धनीहरुको पक्षमा हुने तरिकाहरु कर विद्धानहरु भन्छन । धेरैजसो अनुमानका अनुसार करिब ५% चिनियाँले मात्र व्यक्तिगत आयकर तिर्छन, नुन अन्य धेरै देशको तुलनामा निकै कम छ । सरकारी तथ्याङ्कहरुले कुल कर राजश्वको ९ % भन्दा कम मात्र हो, र चीनमा कुनै व्यापक राष्ट्रव्यापी सम्पत्ति कर छैन ।

अर्थमन्त्री ली फोआनले आधिकारिक सिन्ह्रा समाचार एजेन्सीलाई भने कि पछिल्लो सुधारले स्थानीय सरकारहरुलाई थप स्रोतहरु र कर सङ्कलनमा थप शक्ति दिनेछ र उनीहरुले राखेको करको अंश समायोजन गर्नेछ ।

“केन्द्रीय सरकारसँग खर्च  गर्ने धेरै  जिम्मेवारी छैन, त्यसैले यसले कर कटौतीको पीडा महसुस गर्दैन। “ब्रिटिश कोलम्बिया विश्वविद्यालयका चिनियाँ र अन्तराष्ट्रिय कर नीतिका प्राध्यापक कुई वेईले भने । सुधारहरुको प्रभावकारिता तिनीहरु कसरी लागु हुन्छन भन्नेमा निर्भर हुनेछ, कुईले भने, जसले अधिकारीहरुले केन्द्रीय सरकारको खर्च बढाउने प्रस्तावलाई अगाडि बढाउने कुरामा शंका छ ।

त्यो केन्द्रीय सरकारी कर्मचारीहरु बढाउन आवश्यक छ र यो एक संगठनात्मक मामिला हो, साधारण खर्चको कुरा होइन,” उनले भने । “म मेरो सास रोक्न सक्दिन”कुईले भने । अचानक नयाँ कर बिलहरुले केही व्यवसायहरुलाई कडा असर गरेको, पहिले नै डगमगाएको व्यापारिक विश्वासलाई थप हानि पुर्याएको छ ।

चीनको पूर्वी तटमा रहेको झेजियाङमा रहेको निङ्बो बोहुई केमिकल टेक्नोलोजीले स्थानीय कर ब्युरोले केही रसायनहरुमा ५० करोड युआन (६९ मिलियन डलर) फिर्ता कर माग गरेपछि आफ्नो अधिकांश उत्पादन स्थगित गरेको छ । यसले कर्मचारीहरुलाई हठाउने र सामना गर्न तलब कटौती गरिरहेको छ । विज्ञहरु भन्छन कि मनमानी तरिकाले करहरु सङ्कलन गरिन्छ, उदारताको अवधि पछि अचानक क्रयाकडाउनहरु प्रति उत्पादक, कम्पनीहरुलाई आवश्यक परेको बेलामा लगानी गर्न वा नियुक्त गर्न निरुत्साहित गर्दछ ।

“जब व्यवसाय मालिकहरुले असुरक्षित महसुस गरिरहेका छन, चीनमा कसरी थप निजी लगानी वृद्धि हुन सक्छ ?” युनिभर्सिटी अफ हङकङको बिजनेस स्कुलका फाइनान्स प्रोफेसर चेन झिवुले भने । “एक आर्थिक मन्दी अपरिहार्य छ ।”

राज्य कर प्रशासनले राष्ट्रव्यापी क्रयाकडाउन सुरु गर्न अस्विकार गरेको छ, जसले विगतको कार्यान्वयन ढिलो भएको संकेत गर्न सक्छ । प्रशासनले गत महिना एक विज्ञप्तिमा भन्यो, “अवैध कर र शुल्क संकलन रोक्न र अनुसन्धान गर्न कर अधिकारीहरु सधैं कडा छन ।”

स्थानीय सरकारहरु पुरा गर्न संघर्ष गरिरहेको अवस्थामा केहीले स्थानीय कर कार्यालय र प्रहरीद्धारा सञ्चालित संयुक्त सञ्चालन केन्द्रहरु कर फिर्ता गर्नको लागि स्थापना गरिरहेका छन । एपीले २०१९ यता कम्तिमा २३ प्रान्तमा त्यस्ता केन्द्रहरु खोलिएको फेला पारेको छ ।

व्यक्ति र कम्पनी दुवै लक्षित छन । सरकारी सूचनाहरुको समीक्षा अनुसार विगत केही वर्षहरुमा दर्जनौैं गायक, अभिनेता र इन्टरनेट सेलिब्रेटीहरुलाई कर छलेको लागि लाखौं डलर जरिवाना गरिएको छ । इन्टरनेट लाइभस्ट्रिमिङ सेलिब्रेटी ह्राङ वेई जसलाई उनको उपनाम, वेएयाले चिनिन्छ, २०२१ मा कर छलीको लागि १ं.३ बिलियन युआन ($२१० मिलियन) जरिवाना गरिएको थियो ।

उनले माफी मागे र तिरेर अभियोगबाट बच्नुभयो, तर उनको सामाजिक मिडिया खाताहरु निलम्बित गरियो, उनको व्यवसायलाई अपांग बनायो । राजश्वको खाजी करहरुमा मात्र सीमित छैन । विगत केही वर्षहरुमा, स्थानीय अधिकारीहरुले ड्राइभरहरु र सडक विक्रेताहरुलाई ठुलो जरिवाना थप्पडको लागि आलोचना गरेका छन, जस्तै शिकागो वा सान फ्रान्सिस्को जस्ता शहरहरुले पार्किङ टिकटबाट लाखौं कमाउँछन् ।

शीर्ष नेताहरुले राजश्व सङ्कलनको रुपमा जरिवाना हटाउने वाचा गरे तापनि अभ्यास जारी छ, सहरका बासिन्दाहरुले गुनासो गरेकि सांघाई पुलिसले ड्रोन र ट्राफिक क्यामेराहरु प्रयोग गरेर चालकहरुलाई रातो बत्तीमा मोबाइल फोन प्रयोग गरेर समात्छन ।

बेइजिङको बाहिरी भागमा जुलाई २५ २०२४ मा कम्युनिष्ट पार्टीको प्रतीकको छेउमा “सभ्य शैलीमा बोल्नुहोस, सभ्य शिष्टाचारमा काम गर्नुहोस” भन्ने शब्दहरु सहित सरकारी प्रचारको नजिकबाट एक महिला जाँदै हुनुहुन्छ ।

बाह्रा विज्ञहरु र चिनियाँ सरकारका सल्लाहकारहरु सहमत छन कि स्थानीय र केन्द्र सरकारहरु बीचको संरचनात्मक असन्तुलनलाई सम्बोधन गनुपर्छ । तर दशकौंमा चीनको सबैभन्दा अधिनायकवादी नेता सीको नेतृत्वमा निर्णय प्रक्रिया झन अपारदर्शी भएको छ, जसले व्यवसाय विश्लेषकहरुको अनुमान लगाएको छ, जबकि निहित स्वार्थहरुले ठुलो परिवर्तनहरुको विरुद्ध पछाडि धकेलेका छन ।

“उनीहरुमा हर्मोटिकली सील गरिएको प्रक्रिया छ जसले मानिसहरुलाई के भइरहेको छ भनेर जान्न गाह्रो बनाउँछ” पिटरसन इन्स्टिच्युट फर इन्टरनेशनल इकोनोमिक्सका वरिष्ठ फेलो मार्टिन चोरजेम्पा भन्छन ।

बेइजिङ संघर्षरत स्थानीय सरकारहरुलाई उद्धार गर्न अनिच्छुक छ, सावधानीपूर्वक उनीहरुलाई बेल आउटमा निर्भर छोडन सक्छ । त्यसैले केन्द्रीय सरकारले गम्भीर अवस्थाहरुमा मात्र कदम चालेको छ, अन्यथा स्थानीय सरकारहरुलाई ऋण समस्याहरु आफै समाधान गर्न छाडेको छ ।

“चिनियाँमा हामीसँग एउटा भनाइ छः तपाई असाध्यै खाँचोमा परेको मानिसहरुलाई मद्दत गर्नुहुन्छ, तर तपाई गरिबहरुलाई मद्दत गर्नुुहुन्न, ” पेकिङ विश्वविद्यालयका अर्थशास्त्री ताङ याओले भने । “तपाई उनीहरुलाई नरम पैसामा भर पर्न चाहनुहुन्न । ”

अर्थशास्त्रीहरु भन्छन कि यस पटक हस्तक्षेप आवश्यक हुन सक्छ र केन्द्र सरकारले केवल २५ प्रतिशत को ऋण–जीडीपी अनुपातको साथ थप ऋण लिनको लागि छुट दिएको छ । यो अन्य धृरै प्रमुख अर्थतन्त्रहरुको तुलनामा धैरैै कम हो । राष्ट्रिय वित्त तथा विकास संस्थाका अनुसार कुल गैर–वित्तीय ऋण, यस बिचमा, अर्थतन्त्रको आकार भन्दा झण्डै तीन गुणा हुने अनुमान गरिएको छ र अझै बढिरहेको छ ।
“यो एक ठुलो संरचनात्मक समस्या हो जसलाई ठुलो संरचनात्मक समाधान चाहिन्छ जुन आगामी छैन,” रोडियम समूहका लोगान राइटले भने, एक स्वतन्त्र अनुसन्धान फर्म । “यसको वरिपरि कुनै उपाय छैन र यो खराब हुँदै गइरहेको छ राम्रो छैन ।”