stcnepal long ad
himalayan Everest Insurance long ad
Himalayan bank

प्रचण्ड–माधवको चङगुलमा देउवा

Prabhu Insurance Long Ad
himalayan Everest Insurance long ad

पछिल्लो चरणमा राष्ट्रिय राजनीति पेचिलो बन्दै गइरहेको छ। कांग्रेस सभापति शेर बहादुर देउवा,एमाले नेता माधव नेपाल र प्रचण्ड,जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादवको चगुलमा पर्दै गएका छन। यस गठवन्धनका नेता तथा अगुवा नेपाली कांग्रेसका सभापति देउवा सन्त नेता किसुनजीका आदर्शबाट प्रभावित नेता हुन् ।

त्यस्तै माधव नेपाल र प्रचण्ड कान्ति नायक गिरिजा प्रसाद कोइरालाबाट प्रभावित नेता हुन रु प्रश्न गंभिर छ । झट्ट हेर्दा देउवा सोझा देखिएता पनि उनी राजनीतिका चतुर र सापेक्षिक रुपमा कांग्रेस भित्र दुरदर्शी नेताका रुपमा परिचित छन । त्यसैको परिणति हुन सक्छ देउवाले प्रचण्ड र माधवलाई घोडा बनाएर सत्तारोहणको पूर्वभ्यास गर्ने प्रस्ताव आएको देखिन्छ । माधव– प्रचण्डले पनि चतुर देउवालाई प्रय‍ोग गरि ओली विरुद्धको आफ्नो अभिष्ट चुम्ने प्रपञ्च देख्दा दुवैको तर मार्ने दाउ सतहमा छर्लङ्ग छ ।

विशेष गरेर अन्तराष्ट्रिय शक्ति केन्द्र यूरोप ,अमेरिका,भारतको एक हिस्सासँग राम्रो भरपर्द‍ो विस्वासीलो सम्वन्ध बनाउनु भएका देउवा कांग्रेस भित्रको विसंगति विरुद्ध निरन्तर लडेर पार्टी सभापतिमा निर्वाचित नेताको रुपमा स्थापित हुनुहुन्छ । देउवाले विगतमा पार्टी भित्र जरा गाडेको कोइराला परिवारको सर्वसत्तावाद सँग लडेर सभापति जस्तो गरिमामय पदमा पुग्न सफल भई विवेक र धैर्यता कस्तो हुन्छ भन्ने सन्देश दिन सक्षम भएका छन् । हामी वामपन्थीहरुले पनि विवेक र धैर्यताकासाथ मूल नेतृत्वमा कसरी पुग्न सकिदो रहेछ भन्ने कुरा देउवाबाट पनि शिक्षा लिन नसकिने होइन ।

देउवाको आफ्नै इतिहास तथा विगत र वर्तमान छ । उनको विगत प्रसंसनीयको साथ साथै कतिपय सवालमा आलोचित पनि छ । देउवा प्रधानमन्त्री हुँदा कांग्रेस भित्रको कोइराला समूहबाट भोगेको असहयोग तथा दाउपेचको राजनीतिको भुक्तभोगी हुन । उहाँले भ‍ोगेको उतार चढाव इतिहासको समीक्षाको विषय बनेको छ ।

२०६३ पछिको संक्रमणकालिन राजनीतिमा देउवाले आफ्नो ठाउँ स्थायित्वको सवालमा भूमिका नखेलेका होईनन । तथापी राजनीति सम्हालिन २०७२ असोज ३ संविधान २०७२ को प्रस्तावना सम्म आईपुग्नु परो । संविधानले मार्गदेश गरेको आम निर्वाचन २०७४ ले राष्ट्रिय राजनीतिमा फेरवदल ल्यायो ।

वामपन्थीहरुको बहुमतको सरकार बन्ने अवस्था आयो । एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा वाम सरकार बन्यो । त्यस निर्वाचनले कांग्रेसलाई प्रतिपक्षमा राखि राष्ट्रिय राजनीतिमा कांग्रेस भद्र प्रतिपक्षको भूमिकामा रहन पुग्यो । यो जनताको म्यान्डेट पनि हो । यस भूमिकालाई नेतृत्व गरेका सभापति देउवाले सरकारको रचनात्मक आलोचना गरि प्रतिपक्षीय भूमिका कुशलतापूर्वक निर्वाह गरेकोमा शंका छैन ।

जनताको म्यान्डेटलाई शिरोधार्य गर्दै आफ्नो धर्म निर्वाह गरिरहेका बखत हुन गएको राष्ट्रिय राजनीतिको उतार चढाव वहस य‍ोग्य छ । २०७७ भर नेकपा (नेकपा) मा चलेको अन्तर्विरोध मित्रतापूर्ण हुन सकेनन । माधव ,प्रचण्ड एकातिर र ओली ,बादल अर्को तर्फ रहेर पार्टी भित्र वहस चले । वहस चलेकै बखत २०७७ पुस ५ मा प्रतिनिधि सभा विघटन गर्नु पर्ने बाध्यात्मक अवस्था आयो । अफसोच २०७७ फागुन ११ मा विघटित प्रतिनिधि सभा सर्वोच्च अदालतको फैसलाबाट पुन स्थार्पित भयो ।

२०७७ फागुन २३ मा सर्वोच्च अदालतमा विचाराधिन नेकपा नामबारे विवादको मुद्दामा फैसला आयो र नेकपा (नेकपा)  ऋषि कट्टेल नेतृत्वको पार्टीको दावी पुग्ने ठहर सहित (माओवादी केन्द्र) र एमाले पुर्ववत अवस्थामा फर्किए । यस घटनाले नेपालको राष्ट्रिय राजनीतिलाई नयाँ क‍ोर्षमा ढालिदियो र केपी शर्मा ओलीलाई थप बलियो बनायो । यसरी (माओवादी केन्द्र) र एमाले ब्युतिएको घटना प्रचण्ड , माधव , झलनाथ खनाल समूहलाई मन परेको थिएन ।

एमाले ब्युतिएपछि माधव समूह ठूलो अप्ठेरोमा परेको सबैले बुझ्न सकिन्छ । ओलीले सिङ्गो एमाले केन्द्रीय सदस्यलाई आयोजक समितिमा बदलेर महाधिवेसनमा जाने निर्णय गरि एमालेलाई नयाँ जीवन दिने घोषणा गर्नु भयो । जसबाट माधव समूह झन अत्तालिन पुग्यो र भाँडभैलो सिर्जना गर्न थाल्यो ।

पार्टी हितलाई ध्यानमा राखेर एमालेले माधव समूहका ४ जनालाई पार्टीबाट निष्कासन गरि पार्टी हितमा काम गर्न पुग्यो । यसरी वढ्दै गएको तिक्तता पछि कार्यदल बनाएर हल गर्ने सम्म आइपुग्यो र राष्ट्रिय सभाको उप निर्वाचनमा फेरि माधव समुहले अन्तरघात गरेर एमाले उम्मेदवार बादललाई हराउन पुगे पछि पार्टी नयाँ निष्कर्षमा पुग्यो र पुन माधव समूहका अन्तरघातीहरुलाई कार्वाही गर्न वाध्य भयो । त्यस लगत्तै प्रधानमन्त्रीले विस्वासको मत नलिई मार्ग प्रसस्त गर्ने बाटो अख्तियार गर्दा आफ्नै पार्टी अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री ओली विरुद्ध देउवा , प्रचण्ड समूहसँग मिलेर षडयन्त्रका ताना बाना बुन्ने ध्याउन्नमा माधव समूह लाग्यो ।

इतिहास तर्फ फर्किएर मूल्याङ्कन गर्दा देउवा प्रतिनिधि सभा विघटन र घोषणा भएको निर्वाचनको विपक्षमा थिए । तथापी २०७८ वैशाखपछि देउवामा एकाएक जागेको सत्तामोह वहसको विषय बनेको छ । पक्कै पनि शक्ति राष्ट्रको ग्रिन सिंगलविना देउवा अघि बढेका छैनन् । हुन त राजनीतिक प्राणीमा सत्ता मोह जाग्नु अनौठो कुरा होइन ।

तर जनताको म्यान्डेट प्रतिपक्षमा बस्ने हुँदा हुँदै पनि एमाले भित्रको घर झगडाबाट उत्पन्न विषम परिस्थितिलाई अवसरको रुपमा छोपेर देउवा जत्तिको नेतामा सत्ता मोह जाग्नु संस्कारिक राजनीति मानिदैन । देउवामा यस्त‍ो मोह जगाउनमा एमाले भित्र हुर्किएको गलत प्रवृतिका हिमायति माधव समूहले देखाएको अनुशासनहिन अराजनीतिक चरित्रले काम गरेको छ ।

ओली सिध्याउने रणनीतिमा साम ,दाम ,दण्ड ,भेद सबै नीति अख्तियार गरेका माधव समूहको जालमा देउवा पर्नु निसन्देह राम्रो कुरा होइन । देउवाको ढाडमा टेकेर केपी शर्मा ओलीलाई प्रहार गर्ने प्रचण्ड ,माधव रणनीतिले प्रचण्ड ,माधव सफल हुदैनन।

himalayan life insurance
igi long